بسیاری از افراد نمیدانند که تفاوت بین متخصص ارتودنسی و دندانپزشک چیست و به دلیل کمبود اطلاعات سردرگم میشوند. متخصص ارتودنسی و دندانپزشک هر دو با دندانها سر و کار دارند و هر دو پزشک میباشند، اما وظایف آنها عیناً مثل هم نیست. بسیاری از ما تاکنون چندین مرتبه به دندانپزشک مراجعه کردهایم، پس بیشتر با کار دندانپزشک آشنایی داریم. اما شاید دقیقاً ندانیم که یک متخصص ارتودنسی چه کاری انجام میدهد. در این مطلب نگاهی دقیقتر به این دو متخصص خواهیم انداخت و توضیح میدهیم که تفاوت بین متخصص ارتودنسی و دندانپزشک چیست و همچنین چه شباهتهایی با هم دارند.
ارتودنتیست چیست؟
متخصص ارتودنسی در واقع دندانپزشکی است که جهت تکمیل یک برنامه رزیدنتی ارتودنسی به مدت دو سال مشغول به تحصیل میباشد. متخصصین ارتودنسی با مشکلات جدی دندان مثل ناهماهنگی دندانها و ناهنجاریهای فک سر و کار دارند. بیشتر کسانی که به متخصص ارتودنسی مراجعه میکنند دارای مشکلات ذکر شده هستند و دندانپزشک عمومی برای جایگذاری تجهیزات ارتودنسی مثل بریس آنها را به متخصص ارتودنسی معرفی میکند. متخصص ارتودنسی ناهنجاریهای فک و دندان را ارزیابی میکند، اسکن و اندازهگیریهای لازم را انجام میدهد و جایگذاری انواع مناسب بریس را برای بیماران انجام میدهد تا مشکلات آنها را رفع کرده و ظاهر لبخند آنها را بهبود بخشد. متخصصین ارتودنسی از تجهیزات تخصصی برای ارزیابی و اندازهگیری ناهنجاریهای فک و دندان برخوردارند و امکان دارد فرمهای گوناگون درمانی به غیر از بریس را برای بیماران تجویز کنند.
دندانپزشک چیست؟
دندانپزشک مثل پزشک خانوادگی شما است. این پزشکان دارای مهارتهای عمومی هستند و میتوانند مشکلات رایج مربوط به دندانها، دهان و لثهها را شناسایی و درمان کنند. دندانپزشکها مدرک عمومی دندانپزشکی دارند. آنها در ترمیم و نگهداری دندان برای تمامی سنین تخصص دارند و همچنین کارهای خاصی مثل سفید کردن دندانها، روکش پورسلین و تاج دندان را انجام میدهند. برخلاف متخصصین ارتودنسی، دندانپزشکها در دانشگاه تحت هیچ گونه آموزشی برای قرار دادن سیم دندان و ترمیمهای مشابه قرار نمیگیرند. بیشتر دندانپزشکهای عمومی کارهای مربوط به ارتودنسی دندان بیماران خود را به پزشکان ارتودنتیست ارجاع میدهند.
شباهت اصلی بین دندانپزشک و ارتودنتیست
شباهت اصلی بین دندانپزشک و ارتودنتیست در این است که هر دو در حیطهی مراقبت و حفظ سلامت دهان و دندان مشغول به فعالیت هستند.
ارتودنتیست علاوه بر آموزش دندانپزشکی عمومی، باید آموزش جداگانه ببیند و در این زمینه مهارت و تخصص کسب کند، مثل یک چشمپزشک که علاوه بر پزشکی عمومی، باید آموزش تخصصی دریافت کند.
خدماتی که دندانپزشک عمومی ارائه میدهد دربردارندهی مراقبتهای بهداشت دهان و درمانهایی مثل پر کردن دندان، عصب کشی، درمان عفونت لثه، ترمیمهای دندانی از جمله روکش کردن دندان، لمینت، بریج و درمانهای زیبایی مثل سفید کردن دندان است.
خدماتی که ارتودنتیست ارائه میدهد عبارت است از صاف و مرتب کردن دندانها، بستن فاصلهی بین دندانی، اصلاح عقبماندگی چانه، رفع جلوزدگی چانه، اصلاح اوپن بایت، اصلاح عدم انطباق خط میانی لبخند، باریک بودن فک، نهفتگی دندان و اصلاح موقعیت دو فک نسبت به یکدیگر.
با این وجود، گاهی اوقات ممکن است دندانپزشک نیز تعدادی از درمانهای ارتودنسی را در کنار درمانهای دندانپزشکی عمومی انجام دهد.
تفاوتهای یک متخصص ارتودنسی با متخصص دندانپزشکی
ارتودنتیست یا متخصص ارتودنسی و متخصص دندانپزشکی هر دو متخصصانی هستند که در جهت بهبود سلامت دهان و دندان بیماران فعالیت میکنند، اما روش کار آنها با هم فرق دارد. دندانپزشک به بهبودی و سلامت دندانها، لثه، عصبها و فک میپردازد ولی ارتودنتیست به طور تخصصی بر درمانهایی تمرکز دارد که هدف آنها صاف و همراستا کردن دندانها و فک است.
یک تفاوت مهم دندانپزشک و ارتودنتیست این است که تمامی ارتودنتیستها در ابتدا دندانپزشک عمومی هستند اما آموزش اضافی و تخصصی در زمینهی ارتودنسی دیدهاند، یعنی تخصص آنها ارتودنسی است، ولی دندانپزشکان ارتودنتیست نیستند. این یعنی ارتودنتیست میتواند خدمات دندانپزشک عمومی را ارائه دهد اما دندانپزشک نمیتواند درمان ارتودنسی تخصصی را انجام دهد. به همین دلیل است که فقط ارتودنتیست جراحی فک را انجام میدهد.
تفاوت دیگر این است که ارتودنتیست بیمارانی را درمان میکند که دندانهای کج و نامرتبی دارند یا دندانهای آنها بر یکدیگر جفت نیستند یا دچار مشکلات بایت هستند. برای درمان ارتودنسی از وسیله ارتودنسی مثل براکت استفاده میشود. اگر برای مشکل ارتودنسی خود به دندانپزشک عمومی مراجعه کنید، او شما را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع میدهد.
متخصص ارتودنسی برای چه مواردی کمک برای بیماران هستند؟
تعدادی از مشکلات اصلی که متخصص ارتودنسی درمان میکند عبارتند از:
· اوربایت
· آندربایت
· نامرتبی دندان
· کراس بایت
· فاصله بین دندانها
میتوان متخصص ارتودنسی را به عنوان یک دندانپزشک معرفی کرد که در زمینهی صاف کردن دندانهای کج و نامرتب تخصص دارد. برخی از دندانپزشکان عمومی در روشهای دیگر مراقبت دهان تخصص دارند.
آیا باید به یک ارتودنتیست مراجعه کرد یا دندانپزشک؟
قطعاً هر کسی دوست دارد دندانهای سفید و مرتب و در نتیجه لبخندی زیبا و تأثیرگذار داشته باشد. راز داشتن لبخندی زیبا در دستان ماهر متخصص ارتودنسی است. متأسفانه برخی از افراد از اهمیت مراجعه به متخصص، برای درمان ارتودنسی ناآگاهند. متأسفانه طی چند سال گذشته، برخی از بیماران به دلیل ارزانتر بودن هزینههای درمان از سوی دندانپزشکان، درمان ارتودنسی خود را به دندانپزشکان واگذار میکنند و به اهمیت مراجعه به ارتودنتیست توجه نمیکنند، در حالی که بهتر است هر کاری به دست متخصص همان عرصه انجام شود. دندانپزشکان بعد از اخذ مدرک خود، در دورههای عمومی به منظور آشنایی با تخصص ارتودنسی شرکت میکنند اما این کلاسها مهارت و تخصص آنها را افزایش نخواهند داد؛ به عبارت دیگر، این دورههای کوتاه مدت هیچگونه تضمینی بر صحت و سلامت راهکار درمانی که از سوی دندانپزشکان ارائه میشود، نخواهند بود. متخصصین ارتودنسی بعد از اخذ مدرک دندانپزشکی به دلیل طی کردن دورههای ویژه از سطح معلومات و علم بیشتری به نسبت دندانپزشکان برخوردار خواهند شد. به همین دلیل میتوانند به راحتی تمامی ناهنجاریهای دهان و دندان را برطرف کنند و به شما لبخندی زیبا، دندانهایی سالم و مرتب در هدیه دهند.
تفاوت بین اندودنتیست، ارتودنتیست، پریودنتیست و متخصص پروتز چیست؟
اندودنتیست
اندودنتیست به درمان بیماری و اختلالات پالپ دندان و بافت نرم میپردازد. این متخصص به درمان و نجات دندان شما میپردازد. اندودنتیست همچنین میتواند دندانی که در اثر ضربه افتاده را در جای خود قرار دهد.
ارتودنتیست
یکی از انواع تخصصهای دندانپزشکی که احتمالاً شناخته شدهتر است، تخصص ارتودنسی میباشد. ارتودنتیست در صاف کردن دندانهای کج و بهبود تراز دندان و فک تخصص دارد. این عملیات غالباً با استفاده از بریس و ریتینر انجام میشود. در هر سنی میتوان دندانها را صاف کرد، اما بهتر است درمان در ابتدای نوجوانی انجام شود. با این حال، به کمک روشهای ارتودنسی سریع، اینویزیلاین و سایر روشهای درمانی رایج، امکان درمان بزرگسالان نیز وجود دارد.
پریودنتیست
اگر دچار بیماری لثه یا جینجیویت شدهاید، باید به پریودنتیست مراجعه کنید. وظیفهی پریودنتیست درمان بیماریهای لثه و بافت نرم است. این متخصص پس از اتمام دوره دندانپزشکی عمومی، در دوره تخصصی بیماریهای لثه مشغول به تحصیل میشود.
پروستودنتیست (متخصص پروتز دندان)
پروستودنتیست یا متخصص پروتز دندان در زمینهی تنظیم و جایگزینی دندانها تخصص دارد. برای دریافت ایمپلنت دندان یا دندان مصنوعی باید به این متخصص مراجعه کنید. او بر روی بریج، روکش، ونیر و دیگر روشهای بازسازی ظاهر دندان کار میکند.